दूध,दही,तूप,मध (संकलीत)

दूध - गाईचे दूध सर्वात श्रेष्ठ. ते पचायला हलके, गोड, पित्ताचा नाश करणारे, बळ देणारे आहे. शेळीचे दूध हे ही पथ्यकर असते. म्हशीचे दूध पचायला जड असते. - दूध तापवून प्यावे. - दूध कुठल्याही आंबट फळाबरोबर, खार्‍या पदार्थांबरोबर घेउ नये.

दही - दही खाताना थंड असले तरी पचल्यानंतर उष्ण गुणाचे होते. गोड, व्यवस्थित लागलेले दही पुष्टीकर असते. अर्धवट लागलेले किंवा आंबट दही त्वचाविकार निर्माण करते, सूज वाढवते. दही रात्री खाउ नये. - सर्दी, खोकला असताना दही खाऊ नये.

तूप - तूप भूक वाढवणारे, स्मृति, बुद्धी वाढवणारे, त्वचेचे कांतिवर्धन करणारे असते. डोळ्यांची आग होणे, दुखणे, चष्म्याचा नंबर यासाठी उपयुक्त. - अजीर्ण असताना तूप खाऊ नये. - पोट साफ होण्यासाठी रात्री झोपताना गरम दूध + तूप घ्यावे. - नाक लाल होऊन रक्त येत असेल तर नाकात तूप सोडावे. - डोळ्यांसाठी तूप, मध साखर रोज खाल्ल्याने फायदा होतो.

मध - मध गोड, रूक्ष, कफावर कार्य करणारा आहे. - मध गरम करून अथवा उष्ण पदार्थांसह खाऊ नये. - डोळ्यात मध घातल्यास डोळ्यांना फायदा होतो. - मध पाण्याने वारंवार लागणारी तहान शमते. - तोंड आले असता मध घालून पाण्याच्या गुळण्या कराव्या.